1. Jest to jedno z takich miejsc NT, gdzie tłumacz musi podjąć decyzję w związku z interpunkcją. Ze względu na fakt, iż rękopisy przekazują nam tekst w formie ciągłej (scripto continua), umieszczenie znaków przestankowych nie jest do końca jasne. Urywek ten istotny jest bowiem dla chrześcijan wywodzących się z ruchów adwentystycznych (Adwentyści Dnia Siódmego, kościoły sobotnie, badacze Pisma św., świadkowie Jehowy itp.), nieuznających egzystencji duszy po śmierci. Dla ww. ugrupowań miejsce przecinka w Łk 23:43 ma ogromne znaczenie, zatem w swoich przekładach będą starali się tak oddać tekst, aby nie wynikała z nich aluzja do egzystencji po śmierci, czyli nauka o „duszy nieśmiertelnej”.
2. Interpunkcję popierającą interpretację adwentystyczną ma przekład NŚ, w którym umiejscowienie znaku przestankowego odbiega od pozostałych wersji tłumaczeń. Ciekawostką jest jednak fakt, iż przedstawiciele Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, jako współautorzy przekładu PE, nie przeforsowali swojej koncepcji translatorskiej, lecz zastrzegli, że mają odrębne zdanie w tej kwestii (szkoda, że nie zaznaczono tego w przypisie, że taki wariant możliwy jest do przyjęcia)113
.
3. Wśród przeciwników przekładu NŚ przeważa opinia, że zdanie z umieszczonym przecinkiem po słowie dziś, staje się zbyt niezgrabne, jak na styl Łukasza, a z uwagi na zwrot:
„powiadam ci” – w konsekwnecji banalne i tak naprawdę nic niewnoszące do wypowiedzi Jezusa114
.
4. Z kolei zwolennicy, analizując zwroty (także i hebrajskie oraz aramejskie), w których pojawia się fraza: „zaprawdę, powiadam ci” , pokazują, że tekst zaproponowany w przekładzie NŚ jest możliwy. Jeszcze inni twierdzą, że gdyby Jezus wypowiedział się tak, jak chce większość tłumaczeń, zdanie powinno brzmieć (zaimek συ można opuścić):
„Rzekł mu Jezus: Zaprawdę powiadam ci, że jeszcze tej nocy, zanim kur zapieje, trzykroć się mnie zaprzesz.” (BW)
Oczywiście na gruncie czysto filologicznym nie da się do końca rozstrzygnąć, która interpunkcja jest właściwa. Być może należy odwołać się do dalszych analogii, podobnych tekstów i konstrukcji w NT lub literaturze okołotestamentalnej. Obecnie wszystkie polskie tłumaczenia (oprócz NŚ) odrzucają koncepcję adwentystyczną.
23:43 W większości najwcześniejszych źródeł nie mamy zaznaczonej interpunkcji. Kodeks Bezy ma nieco rozszerzone brzmienie. W rękopisie syryjskim kuretoniańskim (syr–cur) i u niektórych Ojców Kościoła słowo „dziś” nie łączy się z frazą „będziesz ze mną”, ale ze słowami: „zaprawdę powiadam ci”.
W papirusie
– P75 nie mamy interpunkcji, bowiem w tym okresie (III w. po Chr) w tekstach NT jej nie stosowano.
W kodeksie Watykańskim
– B
miedzy wyrazem: "ci" oraz "dziś" (a dokładniej w grece między: "dziś" – σήµερον, a "ze" – µετ') występuje co prawda kropka, ale znawcy przedmiotu twierdzą, że jest to "druga ręka" (inny kolor atramentu niż oryginał115
), dodana poźniej, być może celem zharmonizowania z opisem z J:20.
W kodeksie Aleksandryjskim
(patrz także faksymile
Kodeksu Aleksandryjskiego) –
A żadnych znaków interpunkcyjnych w tym miejscu nie mamy. Jako ciekawostkę można zauważyć, że po słowach:
καὶ εἶπεν αὐτῷ mamy ὁ Ἰησοῦς (...) – czyli:
i rzekł mu Jezus (...).
Obecnie wszystkie polskie tłumaczenia fragmentu Łk 23:43 konsekwentnie i jednoznacznie umiejscawiają przecinek po zaimku: "ci, (tobie)". Podobnie i wydawca tekstu greckiego
Nestle-Aland oraz The Greek New Testament. Jedynie przekład NŚ ze względów doktrynalnych zmienia tradycyjną interpunkcję (wbrew bazowemu tekstowi greckiemu Westcotta & Horta, na którym wzorował się przekład śJ)116
.
- 113) Zob. Bliżej Biblii 1/2002 str. 12, artykuł: "O ekumenicznym przekładzie Nowego Testamentu i Psalmów".
- 114) A. Jankowski Doniosłość Łukaszowej eschatologii indywidualnej w: Ruch Biblijny i Liturgiczny Rok XXVIII, str. 175.
- 115) Zob. strona Wielanda Wilkera oraz dodatkowy artykuł: Lk 23:43 in Codex Vaticanus; Na moim załączonym "skanie" różnica jest niedostrzegalna.
- 116) Zob. The Kingdom Interlinear Translation, str. 392, dotyczący
Łk 23:43
.