I. Kościoły sobotnie, a w szczególności Adwentyści Dnia Siódmego193 oraz Jednota Braci Polskich (arianie), zwracają uwagę, że w większości polskich przekładów błędnie przetłumaczono przymiotnik κοινός.

1. Przyjrzyjmy się słownikowym znaczeniom tego przymiotnika:

κοινός -ή, -όν
Węclewski (pisownia oryginalna) wspólny, ogólny, powszechny, publiczny; krajowy; II. o osobach wspólnego rodu, pokrewny, rodzony, spowinowacony; obcujący z kim; α) w złem znaczeniu ztąd też podły, pokalany β) w dobrem znaczeniu ludzki, uprzejmy, uczynny, przyjacielski; o rzeczach: narodowy, właściwy narodowi, bezparcyalny, bezstronny, neutralny;
Abramowiczówna I. wspólny; II. w stosunkach społecznych i politycznych 1. wspólny, ogólny, powszechny, publiczny; III. zwykły, zwyczajny, pospolity; IV. o osobach 1. związany wspólnym pochodzeniem lub pokrewieństwem; 2. biorący udział w czymś, wspólnik, uczestnik; 3. bezstronny, neutralny; równy, jednakowy, dostępny; przystępny, uprzejmy; V. w znaczeniu ujemnym pospolity, niski o zakazanych potrawach nieczysty VI. logika ogólny, uniwersalny, powszechny, ogólnie przyjęty, oczywisty
Jurewicz 1. wspólny z kimś z dat., z gen.; 2. w stosunkach społecznych i politycznych powszechny, ogólny, publiczny; popularny; 3. zwykły, zwyczajny, pospolity, ogólnogrecki, potoczny; 4. o osobach pochodzący ze wspólnego rodu, krewny, rodzony, spowinowacony; 5. biorący udział w czymś uczestnik; 6. bezstronny; równy, jednakowy, dostępny; 7. pospolity, niski, podły, skalany; 8. ogólny, uniwersalny, powszechny;
Bosak należący do wielu, ogólny, powszechny, wspólny, zwykły, pospolity, publiczny, dostępny wszystkim, popularny, uniwersalny; zwyczajny; nieczysty, skażony (w sensie rytualnym).
Popowski wspólny 1. Wspólny w sensie będący w posiadaniu wielu, należący do wielu, dostępny wszystkim; 2. O tym, co ma kontakt ze wszystkim, co jest spospolitowane: zwyczajny, pospolity; nieczysty, skażony w sensie rytualnym;

2. W naszym wersecie κοινός tłumaczone jest zazwyczaj słowem nieczysty, ale zdaniem wspomnianych wyznań należy wybrać inne znaczenie mianowicie: skalany (rytualnie ?), skażony lub pospolity, powszechny.

Grupy chrześcijańskie nurtów sobotnich argumentują, że w NT i doktrynie chrześcijańskiej istnieje podział na:
pokarmy nieczyste (np. te z Kpł rozdz. 11-17; 19;) w języku greckim określane przymiotnikiem ἀκάθαρτος, oznaczającym nieczysty (rytualnie)

oraz

pokarmy skalane (pospolite, powszechne) określane mianem κοινός

Jak się wydaje, podejście takie wynika przede wszystkim z akcentowania i rozumienia tekstu NT w duchu tradycji judaistycznej. Dla kościołów sobotnich praktykowanie święcenia szabatu oraz przestrzeganie spożywania pokarmów ze zwierząt czystych ma żywotne znaczenie. Można spotkać się z argumentacją, że w całej teologii Pawłowej, gdy chodzi o sprawy diety pokarmowej dla chrześcijan, nigdzie nie występuje słowo ἀκάθαρτος. Wnioskują więc, że w pierwotnym kościele nie spożywano pokarmów nieczystych.

II. Większość polskich translacji, jak widzimy, nie rozróżnia powyższego niuansu oprócz przekładów: , PE194 NBG, które starają się dokładniej oddać myśl oryginału. Dowodem na rozróżnienie pokarmów czystych i pospolitych (skalanych) mają być np. teksty, w których rozróżnionie są i występują obok siebie: κοινός i ἀκάθαρτος: Dz 10:14 lub Dz 10:28.

Patrz także tekst: Mk 7:19.
οἶδαverbum, indicativus perfecti activi 1 persona singularis – czasownik (używany jako praesens): wiedzieć (coś, że), znać (kogoś, coś), umieć, potrafić (coś z acc.), rozumieć, pojmować, pamiętać, rozpoznawać (coś z acc.), być zdolnym; znać bliżej, żyć w przyjaźni, być w bliskich stosunkach, być w zażyłości;

καὶconiunctio – spójnik: i, a;

πέπεισμαιverbum, indicativus perfecti passivi 1 persona singularis – czasownik od: πείθωprzekonywać, (kogoś o czymś); namawiać, podjudzać, nakłaniać, zjednać, zwabiać, omamiać, bałamucić (kogoś do czegoś); pozyskiwać sobie, kaptować sobie (kogoś z acc.); być przekonanym, być przeświadczonym; uwierzyć, zaufać (komuś z dat.), usłuchać, posłuchać (kogoś); ulegać (komuś, czemuś); słuchać (kogoś); perf. pass: być przekonanym, być pewnym (że, z acc. cum inf. z ὅτι);

ἐνpraepositio (+ dat.) – przyimek: w, na (coś, kogoś); z, przy, blisko, obok, wśród, za, między, u, od, do, pod, przez, przed, podczas, gdy, ponieważ, za przyczyną, za pomocą, przy pomocy, w obecności, z powodu, dzięki, w czasie, w ciągu, podstępem, ze względu; *w jedności*;

κυρίῳsubstantivum, dativus masculinum singularis – rzeczownik od: κύριος, ὁpan, władca, gospodarz, właściciel;

Ἰησοῦsubstantivum, genetivus masculinum singularis – rzeczownik od: Ἰησοῦς, ὁ Jezus;

ὅτιconiunctio – spójnik: że, dlatego, że; ponieważ; dlatego, że; jako, że; gdyż;

οὐδὲνadiectivum, nominativus neutrum singularis – przymiotnik: οὐδείς, οὐδεμία, οὐδέν ani jeden, żaden, nikt, nic (jako adv.) wcale nie;

κοινὸνadiectivum, nominativus neutrum singularis – przymiotnik: κοινός -ή, -όνnależący do wielu, ogólny, powszechny, wspólny, zwykły, pospolity, publiczny, dostępny wszystkim, popularny, uniwersalny; zwyczajny; nieczysty, skażony (w sensie rytualnym);

δι᾽praepositio (+ gen.) – przyimek διά: o miejscu, przestrzeni, obszarze, objętości: przez, poprzez; o czasie: przez, stale, zawsze, po, do, podczas gdy, w ciągu, gdy; o sposobie: przez, dzięki czemuś, za pośrednictwem, przy pomocy, pod wpływem; wsród, pośród; wzdłuż; z racji, z powodu, za sprawą;

ἑαυτοῦpronomen, genetivus neutrum singularis 3 persona singularis – zaimek (brak nom. tylko przypadki dopełnieniowe): – się, siebie, siebie samego; w złożeniach: przez się, samo z siebie, samo w sobie;

εἰconiunctio – spójnik: jeśli, jeżeli, o ile; gdyby, jeśliby; skoro, oby; ilekroć, ilekroć by;

μὴparticula – partykuła: nie; (dla wyrażenia zaprzeczenia zakazu, życzenia, błagania, przestrogi);

τῷpronomen, articulo dativus masculinum singularis – zaimek/rodzajnik w datiwie od: – tu: temu;

λογιζομένῳverbum, participium praesentis medii dativus masculinum singularis – imiesłów od czasownika: λογίζομαιrachować, liczyć (coś); spodziewać się (czegoś); oceniać, szacować, obliczać (coś); zaliczać, wnioskować (o czymś); poczytywać (coś za coś); myśleć, uważać, uwzględniać, brać pod uwagę (coś z acc.); być zdania (że, z inf., z acc. cum inf,. z ὅτι);

τῷ λογιζομένῳ – rzeczownik odimiesłowowy: temu, który liczy sobie; liczącemu sobie; spodziewającemu się; będącemu zdania; sądzącemu;

τιpronomen – zaimek: τις, τιktoś, coś, pewnien; jakaś rzecz; jakiś, niejaki;

κοινὸνadiectivum, nominativus neutrum singularisjak wyżej;

εἶναιverbum, infinitivus praesentis activi – bezokolicznik od czasownika: εἰμίbyć, istnieć, zdarzać się, żyć, dziać się, następować, nastawać, przydarzać się; znaczyć, oznaczać; przebywać; być naprawdę, być obecnym, być dostępnym;

ἐκείνῳpronomen, dativus masculinum singularis – zaimek od: ἐκεῖνος, -η, -ο: ów, tamten; (o którym była mowa poprzednio)

κοινόνadiectivum, nominativus neutrum singularisjak wyżej;

Ostatnie wyrażenie:
τῷ λογιζομένῳ τι κοινὸν εἶναι, ἐκείνῳ κοινόν
jest w konstrukcji accusativus cum infinitivo po verbum regens, którym jest tu participium λογιζομένῳ i tłumaczymy je na polski np.: (dla tego), który uważa, że coś jest skalane, [to tylko] dla niego jest to skalane.

14:14 Tekst przekazany w większości rękopisów jednomyślnie, bez znaczących wariantów.

W Rz 14:14 przymiotnik ἀκάθαρτος nie występuje, zaś trzykrotnie użyte zostało κοινός. Wg niektórych wyznań chrześcijańskich (kościoły tradycji sobotniej, adwentystyczne) apostoł Paweł nie twierdzi, że nie ma pokarmów nieczystych, lecz uważa, że wstrzemięźliwość wobec pokarmów pospolitych (κοινός) nie ma znaczenia.

Takie zrozumienie zdaje się sugerować kilka przekładów: , PE, NBG, które starają się dokładniej oddać myśl oryginału.

Być może dalszy kontekst tego framentu rzuca światło na fakt, że tłumacze nie przywiązują większego znaczenia, aby doszukiwać się i wydobywać znaczenia, które są istotne dla niektórych grup chrześcijańskich. Wydaje się zatem, że oba przymiotniki są raczej synonimami.


  1. 193) Sola scriptura catholica
  2. 194) Takie brzmienie w PE zaproponował pastor adwentystyczny Andrzej Siciński, zob. przypis 193.