193oraz Jednota Braci Polskich (arianie), zwracają uwagę, że w większości polskich przekładów błędnie przetłumaczono przymiotnik κοινός. 1. Przyjrzyjmy się słownikowym znaczeniom tego przymiotnika:
κοινός -ή, -όν | |
---|---|
Węclewski (pisownia oryginalna) | wspólny, ogólny, powszechny, publiczny; krajowy; II. o osobach wspólnego rodu, pokrewny, rodzony, spowinowacony; obcujący z kim; α) w złem znaczeniu ztąd też podły, pokalany β) w dobrem znaczeniu ludzki, uprzejmy, uczynny, przyjacielski; o rzeczach: narodowy, właściwy narodowi, bezparcyalny, bezstronny, neutralny; |
Abramowiczówna | I. wspólny; II. w stosunkach społecznych i politycznych 1. wspólny, ogólny, powszechny, publiczny; III. zwykły, zwyczajny, pospolity; IV. o osobach 1. związany wspólnym pochodzeniem lub pokrewieństwem; 2. biorący udział w czymś, wspólnik, uczestnik; 3. bezstronny, neutralny; równy, jednakowy, dostępny; przystępny, uprzejmy; V. w znaczeniu ujemnym pospolity, niski o zakazanych potrawach nieczysty VI. logika ogólny, uniwersalny, powszechny, ogólnie przyjęty, oczywisty |
Jurewicz | 1. wspólny z kimś z dat., z gen.; 2. w stosunkach społecznych i politycznych powszechny, ogólny, publiczny; popularny; 3. zwykły, zwyczajny, pospolity, ogólnogrecki, potoczny; 4. o osobach pochodzący ze wspólnego rodu, krewny, rodzony, spowinowacony; 5. biorący udział w czymś uczestnik; 6. bezstronny; równy, jednakowy, dostępny; 7. pospolity, niski, podły, skalany; 8. ogólny, uniwersalny, powszechny; |
Bosak | należący do wielu, ogólny, powszechny, wspólny, zwykły, pospolity, publiczny, dostępny wszystkim, popularny, uniwersalny; zwyczajny; nieczysty, skażony (w sensie rytualnym). |
Popowski | wspólny 1. Wspólny w sensie będący w posiadaniu wielu, należący do wielu, dostępny wszystkim; 2. O tym, co ma kontakt ze wszystkim, co jest spospolitowane: zwyczajny, pospolity; nieczysty, skażony w sensie rytualnym; |
2. W naszym wersecie κοινός tłumaczone jest zazwyczaj słowem nieczysty, ale zdaniem wspomnianych wyznań należy wybrać inne znaczenie mianowicie: skalany (rytualnie ?), skażony lub pospolity, powszechny. Grupy chrześcijańskie nurtów sobotnich argumentują, że w NT i doktrynie chrześcijańskiej istnieje podział na:
pokarmy nieczyste (np. te z Kpł rozdz. 11-17; 19;) | w języku greckim określane przymiotnikiem ἀκάθαρτος, oznaczającym nieczysty (rytualnie) |
---|
pokarmy skalane (pospolite, powszechne) | określane mianem κοινός |
---|
Jak się wydaje, podejście takie wynika przede wszystkim z akcentowania i rozumienia tekstu NT w duchu tradycji judaistycznej. Dla kościołów sobotnich praktykowanie święcenia szabatu oraz przestrzeganie spożywania pokarmów ze zwierząt czystych ma żywotne znaczenie. Można spotkać się z argumentacją, że w całej teologii Pawłowej, gdy chodzi o sprawy diety pokarmowej dla chrześcijan, nigdzie nie występuje słowo ἀκάθαρτος. Wnioskują więc, że w pierwotnym kościele nie spożywano pokarmów nieczystych.
II. Większość polskich translacji, jak widzimy, nie rozróżnia powyższego niuansu oprócz przekładów: NŚ, PE194NBG, które starają się dokładniej oddać myśl oryginału. Dowodem na rozróżnienie pokarmów czystych i pospolitych (skalanych) mają być np. teksty, w których rozróżnionie są i występują obok siebie: κοινός i ἀκάθαρτος:
Dz 10:14lub
Dz 10:28. Patrz także tekst: Mk 7:19.
τῷ λογιζομένῳ τι κοινὸν εἶναι, ἐκείνῳ κοινόν
jest w konstrukcji accusativus cum infinitivo po verbum regens, którym jest tu participium λογιζομένῳ i tłumaczymy je na polski np.: (dla tego), który uważa, że coś jest skalane, [to tylko] dla niego jest to skalane.
14:14 Tekst przekazany w większości rękopisów jednomyślnie, bez znaczących wariantów.
W Rz 14:14 przymiotnik ἀκάθαρτος nie występuje, zaś trzykrotnie użyte zostało κοινός. Wg niektórych wyznań chrześcijańskich (kościoły tradycji sobotniej, adwentystyczne) apostoł Paweł nie twierdzi, że nie ma pokarmów nieczystych, lecz uważa, że wstrzemięźliwość wobec pokarmów pospolitych (κοινός) nie ma znaczenia.
Takie zrozumienie zdaje się sugerować kilka przekładów: NŚ, PE, NBG, które starają się dokładniej oddać myśl oryginału. Być może dalszy kontekst tego framentu rzuca światło na fakt, że tłumacze nie przywiązują większego znaczenia, aby doszukiwać się i wydobywać znaczenia, które są istotne dla niektórych grup chrześcijańskich. Wydaje się zatem, że oba przymiotniki są raczej synonimami.- 193) Sola scriptura catholica
- 194) Takie brzmienie w PE zaproponował pastor adwentystyczny Andrzej Siciński, zob. przypis 193.