Komentarz do J 10:18

1. Na początku krótka uwaga: werset wcześniej pada zdanie (nieuwzględnione w tym zestawieniu) z leksemem: ψυχή, ἡ – dusza, życie. Stąd w niektórych przekładach mamy zaimek w rodzaju żeńskim: jej (odniesiony do "duszy"), a w niektórych nijaki: go (w sensie "życia").

Kluczowym słowem w naszym fragmencie jest rzeczownik: ἐξουσία, które bardziej wyraża możliwość, zdolność do wykonania jakiejś czynności, moc niż kategorię prawną lub przyzwolenia nadanego z zewnątrz. Tym bardziej, że wcześniej padają słowa, że Jezus sam z siebie oddaje swoją duszę, czyli życie, zatem należy wybrać raczej znaczenie nawiązujące do aktu wolnej woli.

2. Wydaje się, że teksty przekładów NŚ oraz PL osłabiają rolę Jezusa. Można znowu zadać sobie pytanie, czy takie tłumaczenie nie wypływa z odgórnie przyjętej tezy153, pomniejszającej rolę tudzież „wartość” Jezusa?

A może to właśnie pozostałe przekłady wykazują tendencję do nadmiernego uwypuklania władzy i wolnej woli Jezusa? Wszak są to tłumaczenia ortodoksyjnej części chrześcijaństwa, a zatem tłumaczom zależy, aby roli Jezusa nie pomniejszać? Podobnie jak przekład NŚ oddaje nasz tekst tłumaczenie PL wybierając znaczenie leksemu ἐξουσία – prawo do czynienia czegoś.

3. Warto także porównać tłumaczenie podobnego zwrotu np. we fragmencie 1Kor 9:5 oraz Mk 1:22 itp.

   Analiza gramatyczno-filologiczna J 10:18    
οὐδεὶς – adiectivum, nominativus masculinum singularis – przymiotnik: οὐδείς, οὐδεμία, οὐδέν – ani jeden, żaden, nikt, nic; (jako adv.) wcale nie;

αἴρει – verbum, indicativus praesentis activi 3 persona singularis – czasownik od: αἴρω – podnosić; brać, usunąć, rozedrzeć, czerpać, gromadzić, zabierać, zabrać; obrywać; usuwać; zniszczyć, zabić; nieść; z acc. trzymać kogoś w zawieszeniu, trzymać kogoś w niepewności;

αὐτὴν – pronomen, accusativus femininum 3 persona singularis – zaimek od: αὐτός, -ή, -ό – jego, jej, jego;

ἀπ᾽ – praepositio (+ gen.) – przyimek ἀπό: o miejscu: od, z, z dala od, skądś, dla; ze strony, przed; o czasie: od, z, po, odkąd, odtąd, od kiedy, poza, od … do …; o odległości: około, (daleko) od, na (odległość); przyczynowo: za coś, stąd, od czegoś, od kogoś; z powodu czegoś, dzięki czemuś, z pomocą, z siebie;

ἐµοῦ – pronomen, genetivus singularis – zaimek od: ἐµός -ή, -όν – mój, moja moje, mój własny, należący do mnie; tu: mi, mnie;

ἀλλ᾽ – particula – (w jęz. pol. spójnik) – od: ἀλλά – ale, lecz, a, ależ, tylko, albowiem, przynajmniej, bowiem, wszelako, atoli; to przecież, lecz także, w każdym razie, do czegóż; teraz; oprócz; ale wszakże, ale jednakże, ależ przecież, ale mimo to, nawet; -że.

ἐγὼ – pronomen, nominativus singularis – zaimek: ja;

τίθηµι – verbum, indicativus praesetnis activi 1 persona singularis – czasownik: kłaść, umieszczać, stawiać; czynić, robić, ustanawiać; przeznaczać; zasadzać, posadzać;

αὐτὴν – pronomen, accusativus femininum 3 persona singularis – zaimek od: αὐτός, -ή, -ό – jego, jej, jego; tu: moją

ἀπ᾽ – praepositio – przyimek: jak wyżej;

ἐµαυτοῦ – pronomen, genetivus masculinum singularis – zaimek (brak nom. tylko przypadki dopełnieniowe): mnie samego, mnie samej; siebie samego;

ἐξουσίαν – substantivum, accusativus femininum singularis – rzeczownik od: ἐξουσία, ἡ – możność, wolność wyboru; moc, władza, prawo do jakiegoś czynu, zdolność zrobienia czego, władza nad czymś, upoważnienie do czegoś; urząd, jurysdykcja, dominium, dziedzina;

ἔχω – verbum, indicativus praesentis activi 1 persona singularis – czasownik: trans. mieć, mieć na sobie, posiadać, dzierżyć, trzymać (w ręku), strzec, nosić pilnować; móc, być w stanie, mieć możliwość, musieć (coś zrobić); intr. być, znajdować się, trzymać się, trwać; mieć się (jakoś); med. trzymać się mocno, uczepić się, trzymać się blisko (czegoś); pass. być w posiadaniu, być opanowanym (przez coś, z dat.);

θεῖναι – verbum, infinitivus aoristi activi – czasownik od: τίθηµι – kłaść, umieszczać, stawiać; czynić, robić, ustanawiać; przeznaczać; zasadzać, posadzać;

αὐτήν – pronomen, accusativus femininum singularis – zaimek: jak wyżej;

καὶ – coniunctio – spójnik: i, a;

ἐξουσίαν – jak wyżej;

ἔχω – jak wyżej;

πάλιν – adverbium – przysłówek: z poworotem, na powrót, wstecz, w tył; znowu, ponownie; ponadto, jeszcze raz, poza tym, wbrew (czemuś), z drugiej strony, przeciwnie; z kolei, jednak;

λαβεῖν – verbum, innfinitivus aoristi activi – czasownik od: λαμβάνω – brać, czerpać, chwytać; zbierać pobierać; przyjmować, czynić swoim, ująć; osiągać, uzyskiwać;

αὐτήν – pronomen, accusativus femininum singularis – zaimek: jak wyżej;

ταύτην – pronomen, accusativus femininum singularis – zaimek od: οὗτος, αὕτε, τοῦτο: ten (właśnie), ta (właśnie), to (właśnie); on, ona, ono;

τὴν ἐντολὴν – substantivum, accusativus femininum singularis – rzeczownik od: ἐντολή, ἡ – polecenie, rozkaz, nakaz, przykazanie, przepis;

ἔλαβον – verbum, indicativus aoristi activi 1 persona singularis – czasownik od: λαμβάνω – brać, czerpać, chwytać; zbierać pobierać; przyjmować, czynić swoim, ująć; osiągać, uzyskiwać;

παρὰ – praepositio (+ gen.) – przyimek: na pyt. „skąd?”: od (ode) (kogoś); obok (czegoś), za czyjąś sprawą, u;

τοῦ πατρός – substantivum, genetivus masculinum singularis – rzeczownik od: πατήρ, ὁ – ojciec, rodzic, przodek, praojciec, sprawca, twórca, autor;

µου – pronomen, genetivus 1 persona singularis – zaimek: ἐμοῦ (μου) od: ἐγώ – ja; tu: mój;
            Krytyka tekstu J 10:18            

10:18 W większości manuskryptów (P66 A D E F G K L W X Δ Θ Π Ψ 0141 0233 f1, f13 28 157 180 205 565 579 597 700 892 1006 1009 1010 1071 1079 1195 ) oraz u Ojców Kościoła tekst przekazano bez znaczących odchyleń. Jedynie kilka rękopisów (dość poważnych): P45 א* B   syrp syrpal(mss), które zamiast αἴρει mają: ἦρεν – indicativus aoristi activi singularis 3 persona singularis – trzecią osobę liczby pojedynczej czasu przeszłego dokonanego od αἴρω – oznaczającą: zabrał, odebrał. Wtedy lekcja brzmiałaby: "Nikt mi go nie zabrał, lecz ja od siebie je daję...". Wydaje się to być próbą poprawienia tekstu przez kopistę, który chciał zharmonizować wypowiedź. Wariant ten jest jednak za słabo poświadczony i nie uzyskał poparcia.

        Wnioski dotyczące J 10:18        

Analizując treść polskich przekładów, widzimy przeważającą tendencję, aby nie umniejszać roli Jezusa. Z filologiczengo punktu widzenia oba warianty są dopuszczalne, ale tłumaczenie może zdradzać wpływ doktryny danej denominacji (w przypadku świadków Jehowy umniejszenie roli Jezusa itp.).

  1. 153) Co w przypadku tekstu śJ może być zrozumiałe. Warto zauważyć, że w identycznym sformułowaniu w J 19:10 tłumaczą: "Piłat rzekł więc do niego: „Nie odzywasz się do mnie? Czy nie wiesz, że mam władzę cię zwolnić i mam władzę zawiesić cię na palu?”"