Krótkie charakterystyki przekładów

11. KRÓTKIE CHARAKTERYSTYKI PRZEKŁADÓW

Poniżej przedstawiłem krótkie charakterystyki polskich przekładów NT i oznaczenia, jakie stosuję w tej antologii (w wielu miejscach odsyłam do haseł na Wikipedii, których autorem w większości jest Robert Drózd). Dodatkowo w tej tabeli przedstawione są przekłady w układzie chronologicznym (wg roku pierwszego wydania).

Pełne kompendium wiedzy o wszystkich polskich przekładach biblijnych podaje strona: Biblie polskie.

Oznaczenie: EDW

1. Pismo Święte Nowego Testamentu, wstęp, nowy przekład z Wulgaty, komentarz przez ks. Eugeniusza Dąbrowskiego. Jest to pierwszy powojenny przekład NT dokonany z łaciny przez ks. prof. Eugeniusza Dąbrowskiego (1901–1970). Dzieło to jest owocem kilku encyklik papieskich m.in.: Leona XIII (1878–1903): Providentissimus Deus (r. 1893) oraz Piusa XII (1939–1958): Divino afflante Spiritu (r. 1943). Tekst przekładu wierny jest Wulgacie i jak określiła to Maria Kossowska (?) „swym pięknem i tradycją wujkową wpisywał się w spuściznę i piękno języka polskiego”32. Słownictwo tłumaczenia odbiega jednak od tradycji wujkowej. Ks. Dąbrowski używa współczesnej polszczyzny, jednakże dla dzisiejszego Czytelnika niektóre wyrazy mogą już mocno razić, np. gumno, czyli spichlerz; Zakon, czyli przestarzałe określenie Prawa Mojżeszowego itp. (oczywiście przy dalszej lekturze mojej strony i porównywanych tekstów musimy pamiętać, że to translacja z łaciny, a nie z greki). Swój przekład ks. Dąbrowski wyposażył w krótkie wstępy do poszczególnych ksiąg, zwięzłe komentarze historyczno-kulturowo-teologiczne, tabele pomocne w studiowaniu ewangelii itp. Ukazało się kilkanaście edycji. Pierwsza pochodzi z roku 1947. Od wydania II (1949) tekst był nieznacznie zmieniany i poprawiany33. Wielokrotnie wznawiany, np. do 1973 miał XVII wydań. Ciekawostką jest fakt, że przekład zawiera (nieautentyczny) fragment 1J 5:7 tzw. Comma Johanneum (występujący w tekście Wulgaty). Padające tam słowo „τρεῖς” – [treis] (łac. tres) EDW oddaje niezręcznie jako „trójca”, podczas gdy jego przekład z greki (zasadniczo identyczny z łacińskim) podaje słowo: „trzech”. Patrz także Wikipedia.

Oznaczenie: KUL

2. Pismo Święte Nowego Testamentu w 12 tomach, Wstęp – Przekład – Komentarz pod redakcją ks. Eugeniusza Dąbrowskiego, ks. Feliksa Gryglewicza – tzw. Komentarze KUL-owskie. Jedyny w Polsce kompletny, naukowy komentarz katolicki (obecnie reprintowany przez wydawnictwo „Pallotinum”). Teksty tłumaczeń (z założenia miał to być przekład filologiczny) są niejednolite, miejscami jednak adekwatne, wierne, miejscami dosłowne – zależnie od tego, kto tłumaczył daną księgę. Edycja posiada uproszczony aparat krytyczny, obszerne komentarze filologiczne i teologiczne. Przekład m.in. Mk prawie identyczny z BL (tł. o. H. Langkammer), 1-2Kor z EDG (tł. ks. prof. Dąbrowski), Ap z BP oraz BT (tł. o. A. Jankowski) (patrz też przypis 5). Jak na ówczesną sytuację gospodarczą Polski (lata 60–70–te XX w) było to (i chyba nadal jest) dzieło pionierskie i wartościowe, choć trochę przestarzałe, zarówno pod względem merytorycznym, jak i słownictwa (np. nieużywane obecnie nazwy typu: „bóżnica”, „czart” itp. w Ewangelii Łukasza)34. Pełny wykaz opublikowanych ksiąg można znaleźć np. na Wikipedii pod hasłem: Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu – komentarze KUL. Patrz też: Biblia lubelska.

Oznaczenie: SK

3. Pismo Święte Nowego Testamentu, tłumaczył z języka greckiego ks. prof. dr Seweryn Kowalski – doczekało się również kilkunastu wydań. Przekład ten jest także spełnieniem życzenia Piusa XII, wyrażonego w encyklice Divino afflante Spiritu, aby dokonywać tłumaczeń Pisma św. z języków oryginału. Tekst translacji uwzględnia jednak łacińską Wulgatę, ale warianty podane są w nawiasach kwadratowych lub dopiskach. Wydanie zaopatrzone jest w krótkie wstępy do poszczególnych ksiąg oraz krótkie objaśnienia teologiczne, tekstualne itp. do wybranych wersetów (oznaczonych gwiazdką) umieszczone na końcu książki. Przekład charakteryzowany jest bardziej jako parafraza niż dokładnie trzymający się tekstu greckiego. Współczesnego Czytelnika może też już razić trochę staroświecki patos i stosowanie przez tłumacza – czasem na siłę – archaizującego stylu i słownictwa. Nie zawsze tłumaczenie harmonizuje z prostotą oryginału35. Nie odbiega jednak od katolickiej tradycji tłumaczeniowej (patrz dalej: zestawienie i komentarze). Podobnie, jak w przekładzie ks. Dąbrowskiego, tak i ks. Kowalski umieszcza fragment 1J 5,7 wg Wulgaty, co zaznaczone jest nawiasami kwadratowymi. Patrz dalsze informacje: Wikipedia. Pierwsze wydanie z roku 1957. Wielokrotnie wznawiane.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece et Latine, ed. A. Merk, Romae 1936;

Oznaczenie: EDG

4. Pismo Święte Nowego Testamentu, wstęp, nowy przekład z języka greckiego, przez ks. Eugeniusza Dąbrowskiego – różniący się nieznacznie stylistyką od swojego poprzednika z łaciny. Jest to jednak kolejny przekład z oryginału greckiego. Edycja zawiera przedmowę, krótkie wstępy do poszczególnych ksiąg, krótkie komentarze historyczno-kulturowo-teologiczne. W tekście nie występuje fragment 1J 5,7 (patrz wyżej). Ukazały się trzy wydania (drugie z 1965 r., trzecie z 1966 r.). Pierwsze z roku 1961.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece et Latine, ed. A. Merk, Editio octava, Romae 1957 oraz H KAINH DIAΘHKH – text with critical apparatus, British and Foreign Bible Society, London 1958.

Oznaczenie: W

5. Pismo Święte Nowego Testamentu w przekładzie polskim ks. Jakuba Wujka SI tzw. współczesny Wujek – wydane przez Wydawnictwo Apostolstwa Modlitwy (WAM) – przekład według łacińskiej Wulgaty. Jest to uwspółcześniony tekst Biblii Wujka, ale poprawiony, opatrzony wstępami i krótkimi przypisami przez ks. Władysława Lohna SI. Wydanie z 1962 r. (wzorowane na przedwojennej także uwspółcześnianej wersji przez ks. Antoniego Szlagowskiego) przekazuje transkrypcję tekstu ks. Wujka typu "C" (unowocześniony język). Wersja dostępna na stronie Lektury, zaś wersja przedwojenna z 1936 r. dostępna na stronach Cyfrowej Biblioteki Narodowej.

Oznaczenie: BT

6. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu tzw. Biblia Tysiąclecia. Warto może chwilę poświęcić temu przekładowi i trochę więcej powiedzieć aniżeli tylko o samym NT. Otóż jest to pierwszy powojenny, katolicki przekład całej Biblii na współczesny język polski, nazywany także "Biblią Tyniecką". NT tłumaczony z greki, ST zaś z hebrajskiego i aramejskiego (oprócz Psałterza, który w pierwszym wydaniu przekazano wg łacińskiej Wulgaty!). Styl przekładu odbiega od tradycyjnego języka wujkowego. Charakterystyczną cechą dwóch pierwszych edycji jest występowanie w ST imienia Boga w formie: „Jahwe”. Wydawcy oprócz tłumaczenia zawarli krótkie komentarze (przypisy) do wybranych wersetów, zarówno historyczne, ale także i teologiczne, a ponadto wstępy do ksiąg, słowniczek pojęć biblijnych, tablice chronologiczne i mapy. Dotychczas ukazało się pięć wydań, przy czym wydanie II zostało poprawione (głównie ST księgi: Jer, Psałterz, Dn), podobnie jak i wydanie III, zaś IV było właściwie przedrukiem III poprawionego. Wydanie V zostało zrewidowane, zmienił się skład komisji rewizyjnej, większy nacisk położono na tłumaczenie z oryginału hebrajskiego niż z Septuaginty (LXX), ujednolicono język i styl przekładu (choć niektóre błędy nadal pozostały)36. Jak już wyżej wspomniałem, do wydania II (włącznie) przekład zawierał imię Boga – „Jahwe”, w następnych edycjach zamienione na wyraz: „Pan” (poza merytorycznie uzasadnionymi przypadkami). Powodem było dostosowanie tekstu III wydania do potrzeb liturgicznych. Na marginesie można wspomnieć, że wybitny polski biblista ks. Eugeniusz Dąbrowski (1901 – 1970) nie uczestniczył w tworzeniu tego wiekopomnego dzieła. W broszurce pt. „Nowy przekład Pisma Świętego z języków oryginalnych” (rok wyd. 1967) krytykuje tłumaczy Biblii Tysiąclecia37, twierdząc, że niewolniczo wzorowali się na francuskim przekładzie tzw. Biblii Jerozolimskiej oraz nazywa ją „Biblią tysięcy błędów”38. Odnosi się jednak wrażenie, że ks. Dąbrowski miał jakiś osobisty uraz, z powodu nieuczestniczenia w pracach nad tym przekładem, czemu dał wyraz w ww. broszurze. W innej swojej książce pt. „Konfrontacje” (1970), pisząc o współczesnych przekładach NT na język polski, w ogóle nie wspomina o Biblii Tysiąclecia39. Pomimo takiej postawy i opinii księdza Profesora przekład BT był na owe czasy – jak i jest obecnie – wspaniałym owocem dorobku katolickiej biblistyki polskiej. Patrz więcej na Wikipedii. Oficjalna strona przekładu, patrz: Biblia Tysiąclecia. Pierwsze wydanie pochodzi z roku 1965.
Podstawa tekstu: dla I wydania – Novum Testamentum Graece et Latine, ed. A. Merk, Romae 1951; dla II: Novum Testamentum, A. Merk, Romae 1964 oraz The Greek New Testament, edited by K. Aland, M. Black, B.M. Metzger, A. Wikgren, London 1966; III wydanie: The Greek New Testament, edited by K. Aland, M. Black, C.M. Martini, B.M. Metzger, A. Wikgren, New York – London – Edinburgh – Stuttgart 1966;

Oznaczenie: BW

7. Nowy Testament, Nowy przekład, tłumaczenie z języka greckiego – wydany przez Brytyjskie i Zagraniczne Towarzystwo Biblijne – tłumaczenie na współczesny język polski, które powstało z inicjatywy kościołów protestanckich. To pierwszy od czasów wydania Biblii gdańskiej oraz po II wojnie przekład, którym posługują się polscy protestanci. Tekst w miarę wierny, zmodernizowany, lecz nawiązujący do tradycyjnego języka Biblii gdańskiej40 (uzyskał jednak niezbyt wysokie oceny przez biblistów w rankingu KAI 41). Dziś już niektóre wyrażenia są archaiczne i wymagałyby lepszego ekwiwalentu (np. „rozpusta” zamiast: „wszeteczeństwo” itp.). Niektóre wydania zawierają dość istotny błąd drukarski we fragmencie Rz 11,20 – „wzbijaj się w pychę”, a powinno być: "nie wzbijaj się w pychę". Teksty wydań kilkukrotnie poprawiane i rewidowane, np. J 1:18, 1Tm 3:16, Łk 22,53 itp. Nowy Testament ukazał się w 1966 r. Cała Biblia (tzw. Biblia warszawska lub Brytyjka) w protestanckim układzie ksiąg ST – tj. bez apokryfów (ksiąg deuterokanonicznych) w 1975 r. Patrz więcej na Wikipedii.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. E. Nestle, K. Aland, Stuttgart 1954 oraz Novum Testamentum Graece, ed. K. Aland, M. Black, B.M. Metzger, A. Wikgren, Stuttgart 1966.

Oznaczenie: BP

8. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych ze wstępami i komentarzami opracował zespół pod redakcją ks. Michała Petera (ST), ks. Mariana Wolniewicza (NT), tzw. Biblia poznańska. Wydanie powojenne (tak nazywała się także niedokończona edycja przedwojenna) – początkowo w 3 tomach z obszernymi komentarzami i wstępami do poszczególnych ksiąg. Dzieło katolickich biblistów z Poznania. Przekład uznawany za najlepszy w Polsce, choć miejscami, wg mnie, wydaje się zbyt dosłowny, a miejscami parafrazujący. Tłumaczenie ewangelii zachowuje wiernie sens, ale dość często nie oddaje adekwatnie słów oryginału42. Biblia poznańska posiada dobry (rozszerzony w porównaniu z BT) komentarz historyczno-teologiczny, obszerne wstępy do poszczególnych ksiąg. Wydanie IV od 1990 r. uaktualnione, opublikowane w 4 tomach (edycje ze skróconymi komentarzami są jednotomowe). Więcej szczegółów patrz: Wikipedia. Tekst dostępny np. tutaj. Pierwsza edycja z lat 1971–1973. Wersję z 2003 oznaczam z indeksem "III".
Podstawa tekstu: The Greek New Testament, edited by K. Aland, M. Black, C.M. Martini, B.M. Metzger, A. Wikgren, Stuttgart 1968.

Oznaczenie: KR

9. Pismo Święte Nowego Testamentu w przekładzie z języka greckiego opracował ks. bp prof. Kazimierz Romaniuk – początkowo miał to być przekład ekumeniczny, lecz zamierzenia tego nie udało się zrealizować. Wydanie zawiera krótkie komentarze, bardziej natury filologicznej i z zakresu krytyki tekstu niż teologiczne. Przekład nie do końca udany, zarzucano mu niedokładności43, w wielu miejscach jest parafrazą, a miejscami odbiega od katolickiej tradycji translatorskiej (patrz dalej takie fragmenty jak: J 1:18; J 8:58; Dz 20:28;). Pierwsze dwa wydania nieznacznie różnią się od trzeciego i BWP, np. w wymienionych już Dz 20:28. Oficjalny tekst patrz np. Biblia warszawsko-praska Bp Kazmierza Romaniuka. Dalsze informacje: Wikipedia. Pierwsze wydanie z roku 1976. Patrz też: BWP.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece et Latine, ed. A. Merk, Editio nona, Romae 1964.

Oznaczenie: SŻ

10. Słowo Życia Nowy Testament, wyd. Living Bibles International – przekład z języka angielskiego na podstawie Living New Testament (Żywy Nowy Testament). Jest to parafraza NT opracowana przez Kennetha Taylora, której celem jest jak najlepsze zrozumienie tekstu i dotarcie do współczesnego czytelnika. Przekład miejscami bardzo opisowy, odbiegający znacząco od oryginału, ale taki jest jego cel. W wydaniu drugim (poprawionym) niektóre teksty „doktrynalne” zostały zmienione, np.: Mt 16,18: Piotr – opoka, itp. W początku lat 70. był bestsellerem w USA na rynku wydawniczym, lecz także bardzo krytykowanym. W Internecie na niniejszej stronie opublikowana jest wersja różniąca się od edycji drukowanych. Na potrzeby mojego opracowania nazywam go "trzecim"44. Pierwsze wydanie z roku 1989. Patrz więcej: Wikipedia.

Oznaczenie: PW

11. Nowy Testament, Nowy przekład z języka greckiego na współczesny język polski – tzw. Współczesny Przekład. W tłumaczeniu kierowano się zasadą ekwiwalencji dynamicznej, tj. starano się dokładnie i wiernie wyrazić sens tekstu oryginalnego w języku zrozumiałym dla każdego. Współczesność przekazu oraz jego styl czasami powoduje wrażenie, że treść odbiera się jako historyczną opowiastkę, a nie tekst biblijny. Ciekawostką jest fakt umieszczenia w tym przekładzie imienia Boga: „Jahwe” w Łk 1,78. Wydanie, z którego korzystałem, zawiera sporo błędów edytorskich45, np. brak tekstu 1J 4,13-21; 1Kor 2,15-16 oraz translatorskich, np: Dz 7,56: „Widzę okno (

– emot. psnt) otwarte (...)” zamiast: „Widzę niebo otwarte (...)”. Pierwsze wydanie z roku 1991. Patrz dalsze informacje: Wikipedia.
Podstawa tekstu: The Greek New Testament, ed. K. Aland, M. Black, C.M. Martini, B.M. Metzger, A. Wikgren, Stuttgart 1975

Oznaczenie: PI

12. Grecko – polski Nowy Testament wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi tłumaczenie: ks. prof. dr hab. Remigiusz Popowski SDB (KUL), dr Michał Wojciechowski (ATK) – wydany celem pogłębienia analizy treści NT. Bardzo ciekawy układ tekstu: najpierw oryginał grecki i pod nim dosłowne tłumaczenie wraz z kodami gramatycznymi umieszczonymi nad tekstem oryginalnym (wzorowane na: The Analitycal Greek New Testament46). Dla osób, które nie znają greki, bardzo dobre narzędzie do głębszych badań struktury wypowiedzi natchnionych autorów. Język przekładu miejscami archaizuje, szczególnie w formułach uroczystych, używa np. „zaiste, jako” oraz np. „gwoli”, „pustać” (Mt 15:33), itp. Ewangelie oraz księgi zredagowane przez św. Jana, przełożone są przez dra Wojciechowskiego, pozostałe przez ks. prof. Popowskiego (co zresztą widać po ilości przypisów i komentarzy filologicznych, które umieszcza praktycznie na każdej stronie). Pierwsze edycja z roku 1993, wydana przez Oficynę wydawniczą Vocatio. Dalsze informacje patrz: Wikipedia.
Podstawa tekstu: The Greek New Testament, ed. K. Aland, M. Black, C.M. Martini, B.M. Metzger, A. Wikgren, Stuttgart 1966, 1968, 1975.

Oznaczenie: NŚ

13. Chrześcijańskie Pisma Greckie w Przekładzie Nowego Świata – to NT przełożony i wydany przez świadków Jehowy (śJ). „Pisma Greckie” są częścią całej ich Biblii (wydanej po polsku w 1997 r.) pod tytułem: Pismo Święte w Przekładzie Nowego Świata. Tekst charakteryzuje się współczesnym językiem oraz dosyć oryginalnym, ale chyba jednak chropawym stylu. Przekład przez niektórych uważany za fatalny47, mianowicie, posiada sporo nieudanych konstrukcji językowych, wynikających z pewnej "nowomowy" tej grupy religijnej oraz z kuriozalnych założeń. Krytycy48 zarzucają między innymi zbytnią dosłowność, specyficzne, nowinkarskie słownictwo, miejscami parafrazę. Właściwie jest to przekład z języka angielskiego z uwzględnieniem oryginału49 greckiego. Mimo współczesności języka zawiera pojęcia, które już wyszły z użycia, np. blank, niewód, itp. lub są mniej znane, np. westybul. Owym wspomnianym kuriozalnym założeniem jest m.in. to, iż w 237 miejscach w NT (!) wstawiono (wg śJ: przywrócono) imię Boga w formie: „Jehowa”, przez co niektóre teksty zmieniły swój sens, np. Rz 10:9-14 itp. Przez specjalistów przekład NŚ uznawany jest za skrajnie stronniczy, nieuczciwy lub wręcz fałszuje NT50. Wydanie książkowe zawiera na końcu monograficzne artykuły dotyczące nauk śJ np. o imieniu Bożym JHWH w NT, wersetu J 1:1; pojęcia gehenny, o krzyżu itd51. Więcej informacji, patrz: Wikipedia oraz na nieoficjalnej stronie prowadzonej przez świadków Jehowy Wierny przekład. Pierwsze wydanie z roku 1994. Wydanie z 1997 – poprawione52. W roku 2018 świadkowie Jehowy wydali kolejną, zrewidowaną wersję swojego przekładu. W zestawieniu podaję ją z indeksem "rew", tam gdzie tłumaczenie różni się od wcześniejszych edycji lub pozostawiam tylko wersję zrewidowaną, jeśli nieznacznie różni się od poprzednich.
Podstawa tekstu: The New Testament in the Original Greek, by B. F. Westcott and F. J. A. Hort – 1881.

Oznaczenie: PJ

14. Nowy Testament Przekład na Wielki Jubileusz, z języka greckiego przełożył, wprowadzeniem i przypisami opatrzył ks. Remigiusz Popowski SDB tzw. przekład jubileuszowy – przekład filologiczny, biblisty, filologa klasycznego. Udane tłumaczenie z ciekawymi komentarzami oraz krótkimi wprowadzeniami do poszczególnych ksiąg. Współczesny język, bardzo starannie dobrane słownictwo sprawia, że – wg mnie – jest to jeden lepszych przekładów NT na język polski. Niestety na poziomie edytorskim ma istotny mankament, mianowicie przypisy są niezbyt fortunnie ponumerowane, co sprawia trudności w wyszukiwaniu (numeracja porządkowa, zamiast do poszczególnych wersetów). Co ciekawe układ tekstu nie zawiera śródtytułów pochodzących od tłumaczy lub wydawców-redaktorów. Pierwsze wydanie z roku 2000. Patrz także: Wikipedia.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. B. Aland et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. Martini, B. Metzger, Stuttgart 1993.

Oznaczenie: BWP

15. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu „Biblia warszawsko-praska” w przekładzie z języków oryginalnych opracował Kazimierz Romaniuk pierwszy biskup warszawsko-praski – jest to cały tekst Biblii (od czasów Wujka to prawdopodobnie trzeci po dziele bpa mariawickiego Jana Marii Kowalskiego) wyjątkowy w Polsce przekład, ponieważ został dokonany z oryginalnych języków przez jednego tłumacza!). Translacja NT prawie identyczna (z nieznacznymi poprawkami stylistycznymi) z wcześniejszym wydaniem NT tegoż autora. Oficjalny tekst patrz np. Biblia warszawsko-praska Bpa Kazmierza Romaniuka. Pierwsze wydanie z roku 1997. Więcej Wikipedia. Patrz też: KR.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum graece, ed. K. Aland, M. Black, C. Martini, B. Metzger, A. Wikgren, Stuttgart 1976;

Oznaczenie: PE

16. Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy, Przekład Ekumeniczny z języków oryginalnych – jest dziełem międzywyznaniowym biblistów protestanckich, prawosławnych i katolickich. Pierwszy w pełni ekumeniczny przekład tekstu NT. Dzieło wiekopomne, które można nazwać „konsensusem tradycji translatorskich”, choć wg mnie z nieznaczną dominacją tradycji protestanckiej. Wydanie zawiera wstęp do NT oraz do poszczególnych ksiąg. Przypisy u dołu tekstu ograniczone są do miejsc paralelnych oraz trudniejszych aspektów filologicznych, egzegetycznych i tekstualnych. Współczesny język nie jest zbyt tradycyjny, ale i nie nowinkarski. Pierwsze wydanie z roku 2000. Obecnie wydana jest już cała Biblia, a nowsze edycje NT są poprawiane. Więcej dalszych informacji, patrz: Wikipedia oraz np. artykuł dra Leszka Jańczuka pt. Spory konfesyjne podczas prac nad ekumenicznym przekładem Nowego Testamentu.
Podstawa tekstu: The Greek New Testament, ed. K. Aland, C.M. Martini, B.M. Metzger, Stuttgart 1994.

Oznaczenie: PD

17. Pismo Święte Nowego Testamentu, Przekład Ewangelicznego Instytutu Biblijnego – (www.ebiblia.roteh.pl) publikacja internetowa (w plikach pdf) – jest dziełem biblistów protestanckich (głównie z Kościoła Chrześcijan Baptystów – pastora Piotra Zaremby i Anny Józak). Tłumaczenie bardzo ciekawe, z założenia dosłowne, w kilku miejscach neologizujące (rusycyzm?), np. wyrażenie z 1Kor 15:44 „ciało duszewne” (znane chrześcijanom tej tradycji). Zawiera sporą ilość przypisów dotyczących aspektów językowych, translacyjnych, historycznych i egzegetycznych. W zamysłach autorów ma być częścią tryptyku przekładów: egzegetycznego, literackiego i dosłownego. Z pobieżnych uwag można zauważyć duży wpływ dzieła: NET Bible oraz trochę „na kolanie” opracowaną księgę Apokalipsy (błędy edytorskie). Pierwsze wydanie z roku 2002. Dodatkowe informacje, patrz: Wikipedia. Patrz też przekład Nowe Przymierze .
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, Nestle-Aland, Deutsche Bibelgesellschaft, 1993, The New Testament (He Kaine Diatheke), The Trinitarian Bible Society, The English Hexapla, London: Bagster & Sons, Paternoster Row 1841. Reprint: Lazarus Ministry Press: 1999.

Oznaczenie: KŻ

18. Komentarz Żydowski do Nowego Testamentu. Przekładu Nowego Testamentu dokonał i komentarzem opatrzył Dawid H. Stern – przekład z języka angielskiego, z punktu widzenia żydów mesjanicznych. Ciekawa próba oddania terminów NT z perspektywy żydowskiej, np. p’ruszim – faryzeusze, uczynić b’rachę – pobłogosławić itp. Jest to tłumaczenie bliskie tak zwanemu dynamicznie ekwiwalentnemu tj. mającemu na celu odtworzenie w języku adresata nie form gramatycznych języka źródłowego, lecz sensu, jaki wyłuskaliby pierwotni czytelnicy. Bardzo ciekawy komentarz historyczno-kulturowy, cytowanie wielu dzieł charakterystycznych dla środowisk żydowskich. Pierwsze wydanie z roku 2000.

Oznaczenie: BL

19. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłumaczenie, wstęp, komentarz tzw. Biblia lubelska (Wydawnictwo KUL) – wielotomikowe, broszurowe (zeszytowe) wydanie, zawierające komentarze i omówienia głównych perykop biblijnych. W znaczej mierze są to przerobione i skrócone komentarze KUL–owskie, tekst niektórych ksiąg prawie identyczny53, a częściowo to nowe tłumaczenia. Zaktualizowany, skrócony komentarz, bardziej teologiczny niż egzegetyczny. W dużej części NT (oprócz Mt, J, Hbr) przetłumaczył i opracował komentarze o. Hugolin Langkammer OFM. Wydanie zapoczątkowane Księgą proroka Izajasza w 1991, zaś Nowy Testament Ewangelią św. Mateusza z 1995 roku. Obecnie odnośnie NT brakuje jeszcze: listów św. Jana. Patrz więcej szczegółów: Wikipedia.

Oznaczenie: EP

20. Pismo Święte Nowego Testamentu i Psalmy, Przekład z języków oryginalnych z komentarzem, opracował Zespół Biblistów Polskich z inicjatywy Towarzystwa Świętego Pawła tzw. przekład paulistów (niektórzy posługują się określeniem: Biblia paulińska) – nowe tłumaczenie na współczesny język polski. Wydanie zawiera komentarze, wprowadzenia do poszczególnych ksiąg, słownik podstawowych terminów i pojęć biblijnych, tablice chronologiczne i mapy. Jest to przekład adresowany głównie dla duszpasterzy, ze względu na charakter komentarzy. Pierwsza edycja z roku 2005. Jeden z nielicznych NT w powojennej tradycji przekładowej (poza przekładem NŚ, PL oraz PI), który zawiera tłumaczenie fragmentu krótszego zakończenia Ewangelii Marka. Obecnie została wydana już cała Biblia, NT nieznacznie poprawiony (np. Mt 5:27-30, J 8:25 itp.). W moim zestawieniu przytaczam teksty z wydania poprawionego. Przekład dostępny w pdf np. tutaj. Patrz dodatkowe informacje: Wikipedia.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. B. Aland et K. Aland, J. Karavidopoulos, C. Martini, B. Metzger, Stuttgart 1993.

Oznaczenie: NBG

21. Nowa Biblia Gdańska – Inicjatywa Śląskiego Towarzystwa Biblijnego, tłumaczenie z języków oryginalnych. Jak piszą jego twórcy, jest to zmodernizowany tekst przekładu Biblii gdańskiej, dostosowany do wymogów współczesnego języka polskiego, adresowany do osób, które chcą poznać "najwierniejszy polskojęzyczny przekład Biblii"54. Tłumaczeniu jednak daleko do dostosowania się do wymogów współczesnego języka polskiego. Przede wszystkim przekład charakteryzuje się specyficznym (czasem archaicznym) stylem i słownictwem. Dla przykładu porównanie niektórych określeń: ciało – cielesna natura, ciało wewnętrzne; diabeł – ten oszczerczy; synagoga – bóżnica; nawrócić się – skruszyć się; złoczyńcy – rozbójnicy; folusznik/farbiarz – blecharz; zatrzymać, ująć – narzucić ręce. Miejscami kompletnie nieczytelny i niezrozumiały, zaś polszczyzna – fatalna. Zastosowana ortografia jest niezgodna ze współczesnymi standardami, np.: Jakób, Israel, Kaifasz. Dosłowność, a może raczej dowolność tłumaczenia, powoduje, że czasami nie wiadomo, o co chodzi, np. w takich fragmentach jak: Mt 11:30; Mt 24:28 (!); Łk 5:10; Dz 5:33; Rz 12:21 itp.; Niezgrabne stylistycznie sformułowania np. J 10:42 – "wielu tam uwierzyło względem niego" (zamiast: "uwierzyło w niego"); J 11:13 – "Ale Jezus mówił o jego śmierci; a tamci uważali, że mówi o zaśnięciu snem". Często dla tych samych terminów greckich stosowana terminologia jest niejednolita, np: Tomasz raz nazywany Dwojaki (J 11:16), a innym razem już Bliźniak (20:24; 21:2); raz Jan Chrzciciel nie jest godzien rozwiązać "butów" (Mk 1:7; Łk 3:16) innym razem "sandałów (J 1:27; Dz 13:25). W Ewangelii Mateusza i Marka Jezus mówi: "To oznacza ciało moje" (Mt 26:26; Mk 14:22), a Łukasza: "To jest ciało moje" (Łk 22:19). Podsumowując: przekład niezbyt udany pod względem stylistycznym oraz merytorycznym. Wydanie obejmuje ST i NT w formie książkowej na stronie wydawnictwa Szaron oraz w wersji elektronicznej na stronie Śląskiego Towarzystwa Biblijnego. Patrz dalsze informacje: Wikipedia. Podobny projekt, zobacz niżej: UBG
Podstawa tekstu: Textus Receptus.

Oznaczenie: PL

22. Nowe Przymierze. Pismo święte Nowego Testamentu, przekład z języka greckiego – tłumaczenie dokonane przez biblistów protestanckich. Jest to wspomniana wcześniej (patrz: PD), ale wydana w formie książkowej część tryptyku, mianowicie przekład literacki NT. Tekst bardzo ciekawy, zawiera w przypisach istotne informacje na temat wariantów tekstowych występujących w rękopisach. W II wydaniu (2008) poprawiono oraz uproszczono szatę graficzną, zrezygnowano ze szczegółowych przypisów, odnośnie wariantów tekstowych. Do tekstu głównego przekładu włączono kilkanaście fragmentów występujących w tzw. tekście większościowym. Są to: Mt 6:13b; Mt 17:21; Mt 18:11; Mt 18:15a; Mt 23:14; Mk 7:16; Mk 9:44; Mk 9:46; Mk 11:26; Łk 1:28; Łk 9:55-56; Łk 17:36; Łk 23:17; J 5:3b-4; 1Kor 11:29. Włączono też dwa warianty występujące w Textus receptus: Dz 8:37 i Dz 15:34. Obecnie dostępne jest V wydanie poprawione, opracowane na podstawie 28 wydania Nestle-Aland oraz cała Biblia w przekładzie Ewangelicznego Instytutu Biblijnego. W niniejszym opracowaniu wszelkie zmiany dotyczące wydania V umieszczam jako dodatkowy tekst lub w przypisach. Osobiście uważam, że jest to najlepszy polski przekład NT.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. E. Nestle, K. Aland, Stuttgart 1993.

Oznaczenie: UNT

23. Uwspółcześniony Nowy Testament. Nowy Testament Pana naszego Jezusa Chrystusa z języka greckiego na nowo przełożony, uwspółcześniony przekład – jest to współczesna wersja NT w przekładzie Bolesława Goetza, wydanego przez Trinitarian Bible Society. Powstał na bazie zapisu dźwiękowego, dostępny na stronie: Świadome Chrześcijaństwo – Literatura i klasyka chrześcijańska i tamże w formacie pliku PDF. (Nie należy tego pliku mylić z poniższym UBG, ponieważ format do wydruku jest podobny).

Oznaczenie: NKB

24. Nowy Komentarz Biblijny. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, Nowy Komentarz Biblijny – jest to nowa seria komentarzy do Pisma Świętego z inicjatywy biblistów: KUL, UKSW oraz PAT, wydana przez "Edycję św Pawła" w Częstochowie. To współczesny, naukowy, katolicki komentarz biblijny wraz z przekładem z języków oryginalnych. Komentarz ujęto w sekcje zawierające uwagi z zakresu krytyki tekstu, zagadnień literacko-historycznych, egzegezy, zwrócono uwagę na aspekt kerygmatyczny. Niedogodnością jednak jest umiejscowienie tekstu przekładu między sekcjami, co utrudnia jego wyszukiwanie. Patrz więcej na Wikipedii oraz na Biblie polskie.

Oznaczenie: UBG

25. Uwspółcześniona Biblia Gdańska. Pismo Święte. Nowy Testament – jest to uwspółcześniona, wersja NT Biblii gdańskiej (rożniąca się od NBG – patrz: wyżej) wydana przez Fundację "Wrota Nadziei", opublikowana na stronie Kościoła Bożego w Warszawie. Dostępna w postaci pliku PDF (lub nowsza wersja dostępna, nieznacznie zmieniona tutaj w PDF). Format stron w tym pliku przygotowany jest do wydruku książkowego. Celem przekładu było uwspółcześnienie archaicznej gramatyki i słownictwa Biblii gdańskiej z 1632 r. i dostosowanie do współczesnej polskiej gramatyki i słownictwa. Ponadto ujednolicenie numeracji wersetów z innymi bibliami opracowanymi na podstawie Textus receptus (np. angielską Biblią Króla Jakuba, hiszpańską Reina Valera, niemiecką Biblią Lutra, Biblią rosyjską, itd.). Patrz dalsze informacje na stronie wspomnianego kościoła.
Darmowa wersja w fromie e-booka dostępna jest na stronie: Jezus.pl.

Oznaczenie: NPD

26. Nowy Przekład Dynamiczny – nowy przekład Pisma Świętego, powstający z inicjatywy wydawnictwa Vocatio. Jak informują wydawcy: "Koncepcja publikacji przekazu Bożego Słowa w takiej wersji zrodziła się z kontaktów ze zwykłymi ludźmi, którzy wielokrotnie wyrażali potrzebę posiadania bardziej komunikatywnego tłumaczenia Biblii, tzn. takiego, które byłoby zrozumiałe nie tylko dla specjalistów studiujących języki starożytne, biblistów czy egzegetów, ale także dla zwykłych zjadaczy chleba".
Na początku przekład reklamowany był pod nazwą Biblia Milenijna, ale zrezygnowano z tej nazwy. Więcej informacji na oficjalnej stronie przekładu Nowy Przekład Dynamiczny oraz Wikipedii.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. E. Nestle, K. Aland, Stuttgart 1975, 1993, The Greek New Testament, ed. K. Aland, C.M. Martini, B.M. Metzger, New York 1975 uzupełnione o wybrane fragmenty (perykopy) z manuskryptów bizantyjskich, uwidocznione w tzw. tekście większościowym oraz perykopy z tzw. tekstu przyjętego (textus receptus).

Oznaczenie: EPP

27. Ekumeniczny Przekład Przyjaciół – inicjatywa pana redaktora Jana Turnaua. Jest to przekład ekumeniczny, przygotowany przez: ks. Michała Czajkowskiego (Kościół Rzymskokatolicki), abpa Jeremiasza Jana Anchimiuka (Kościół prawosławny), pastora Mieczysława Kwietnia (Kościół zielonoświątkowy), Jana Turnaua (Kościół Rzymskokatolicki). Inna nazwa, która funkcjonowała, to tzw. przekład "pe4t". Obecnie nosi nazwę: Ekumeniczny Przekład Przyjaciół. W pracy translatorskiej autorzy kierowali się trzema zasadami: ekumenizm, oryginalność, piękna polszczyzna. Tekst tłumaczenia operuje językiem współczesnym, ale tłumacze starali się, by nie był zbyt nowoczesny tudzież przekazany "jakimś dziennikarskim żargonem"55. Dążono do maksymalnej wierności oryginałowi "nawet tam, gdzie dosłowne tłumaczenie jest dla niektórych szokujące"56. Jest to jeden z pierwszych w Polsce przekładów, który trzecią Osobę Trójcy nazywa "Parakletem"57. Prace nad przekładem rozpoczęły się w roku 1982. W 1993 jako pierwszą opublikowano Ewangelię wg św. Marka (II wyd. poprawione w 1994 r.). Księgi: Mt, Mk, Łk, J, Ga, Jk, 1-3J, Jd wydano w oficynie wydawniczej Słowo i Życie, 1-2P w miesięczniku "Znak", Flm w "Tygodniku Powszechnym", Dz oraz Rz w wydawnictwie "Więź". Pozostałe księgi: "Listy św. Pawła", "Listy powszechne i Apokalipsa św. Jana" opublikował wydawca dr Henryk Ryszard Tomaszewski. Obecnie wydany jest już cały Nowy Testament (2012). Patrz też: Wikipedia.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. E. Nestle, K. Aland, Stuttgart 1993.

Oznaczenie: EPI

28. Ewangeliczny Przekład Interlinearny Biblii – z informacji podanej na stronie biblia.oblubienica.eu polski tekst opracowany jest na podstawie Przekładu dosłownego PD wydanego przez Ewangeliczny Instytut Biblijny. We fragmentach tekstu, w których nie można było dokonać transliteracji z Przekładu dosłownego, posłużono się Biblią gdańską, z uwzględnieniem Uwspółcześnionej Biblii Gdańskiej UBG, wydanej przez Fundację "Wrota Nadziei" (Toruń 2009). W niektórych przypadkach uwzględniono Grecko-polski Nowy Testament. Wydanie interlinearne z kodami gramatycznymi. ks. Remigiusza Popowskiego i prof. Michała Wojciechowskiego (Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa) – PI i Wielki Słownik Grecko-polski Nowego Testamentu ks. Remigiusza Popowskiego (Oficyna Wydawnicza Vocatio, Warszawa). Tekst został dopasowany do Tekstu Większościowego (Majority Text).

Oznaczenie: BNT

29. Biblia Nowego Tysiąclecia – z informacji podanej na stronie Magisterium Pisma, jest to przekład NT z jęz. greckiego na współczesny język polski dokonany przez Dariusza Czekalskiego (2012). W tekście użyto tytułu „Władca” zamiast słowa "Pan", który Tłumaczowi i wydawcom tego przekładu kojarzy się z kultem starogreckiego, mitologicznego bożka, opiekuna lasów i pól – „Pana” (wg rzymskiego panteonu: Fauna). Tekst tłumaczenia dostępny na tej stronie jest stworzony w kilku wersjach:
– z rzeczywistym hebrajskim imieniem Jezusa, jako Jehoszujah/Jahoszujah [Ha]Maszijah
– z "uniwersalnym" imieniem Jezus, tym, które jest powszechnie znane (w języku polskim).
Podstawa tekstu m.in.: Novum Testamentum Graece, ed. E. Nestle, K. Aland, Stuttgart 1993, Novum Testamentum Graece et Latine, ed. A. Merk, Romae 1936, 1979 oraz współczesne polskie przekłady NT.

Oznaczenie: TNP

30. Przekład toruński Nowego Przymierza – przekład fundacji „Świadome chrześcijaństwo”. Jedna z nowszych translacji NT (z 31.X.2017), której celem, jak piszą wydawcy, "było dokonanie dokładnego, analitycznego tłumaczenia Nowego Przymierza; użytecznego przede wszystkim w osobistej lekturze i studiowaniu Pisma Świętego (...), by w możliwie najprostszy sposób zbliżyć się do oryginału, nie naruszając przy tym jego integralności, a tym bardziej nie zaburzając go konfesyjnymi interpretacjami".
Według wydawców jest to przekład, w którym "w większości przypadków zastosowano metodę tłumaczenia określaną jako ekwiwalencja formalna, w której oddaje się największą zbieżność znaczeniową (syntaktyczną, idiomatyczną i semantyczną) z oryginałem greckim." I dalej wydawcy piszą m.in.: (...) tam gdzie tylko to było możliwe, oddawano rzeczowniki – rzeczownikami, czasowniki – czasownikami itp. Szczególnie zwracano uwagę na oddanie czasowników w ich oryginalnej formie gramatycznej tj. uwzględniając czasy i strony (bierna, czynna, zwrotna), wszędzie tam gdzie nie zaburzało to zrozumienia tekstu, ma charakter dosłowny".
Wydanie zaopatrzone jest oprócz odnośników do paralelnych miejsc w Piśmie św. także w przypisy, w których podane są różne warianty tłumaczonych słów i zwrotów, aby "lepiej poznać odcienie znaczeniowe i sens konkretnych słów i zwrotów oryginału greckiego oraz porównać ich występowanie w różnych kontekstach w samym tekście. Przypisy są zwięzłe i odnoszą się merytorycznie do danego wiersza." Na mojej stronie fragmenty tekstów podaję wraz z przypisami filologicznymi, które występują w przekładzie. Zachowuję także wyrazy pisane kursywą, "dla oznaczenia wyrazów nie występujących w tekście oryginalnym, lecz pozwalające lepiej zrozumieć oddawaną myśl."
Całość opublikowana jest w formie PDF.
Podstawa tekstu: Scrivener’s Textus Receptus 1894 r.

Oznaczenie: PO

31. Przekład Odzyskiwania – z informacji podanej na stronie Fundacji "Strumień życia", jest to przekład z oryginału greckiego. Wydawcy podają, że „każda księga poprzedzona jest szczegółowym planem objaśniającym jej duchowe znaczenie. Temat podany na początku każdej księgi oraz jej plan opierają się na faktach historycznych i wyrażają duchowe znaczenie w niej zawarte”. Ponadto edycja „opatrzona jest dużą liczbą przypisów, odsyłaczy, wykresów i map. (...) Przypisy kładą raczej nacisk na objawienie prawdy, światło duchowe i zaopatrzenie w życie niż na historię, geografię czy też postaci”.
Dodatkowo wydanie posiada „ponad 13 tysięcy odsyłaczy do innych wersetów biblijnych, nie tylko podobnie sformułowanych, lecz również nawiązujących do tego samego znaczenia duchowego”, a także zaopatrzone jest w wykresy przedstawiające ważne prawdy oraz mapki nowotestamentowych krain geograficznych.
Podstawa tekstu: Novum Testamentum Graece, ed. E. Nestle, K. Aland, Stuttgart 1993

Oznaczenie: BI

32. Biblia Impulsy – Wstęp, przekład, komentarz pod redakcją ks. dra hab. Janusza Wilka – seria komentarzy biblijnych do NT i ST. Adresatami mają być zarówno ludzie młodzi, jak i czytelnicy w dojrzałym wieku, ale nieposiadający biblijnego (filologiczno-teologicznego) warsztatu naukowego. Tekst przekładu wg wydawców (Księgarnia św. Jacka) charakteryzuje się komunikatywnym językiem dodatkowo wzbogaconym o komentarz, który składa się z czterech punktów:

Lektura tekstu – zawiera wskazania pomagające w jak najlepszej lekturze poszczególnych perykop
Refleksja – najczęściej nawiązuje do obecnych spraw społeczno-kulturowych
Aktualizacja – odnosi rozważany tekst do życia czytelnika
Czy wiesz, że… – poszerza wiedzę biblijną czytelnika

Jak piszą wydawcy „Nazwa całej serii wydawniczej „Biblia Impulsy” nawiązuje do komentarza, który w formie krótkich wskazówek – impulsów – stara się wieloaspektowo wyjaśnić poszczególne perykopy danej księgi”.
Seria dotycząca ksiąg NT ma składać się z 19 woluminów. Ponadto planowane jest również analogiczne przygotowanie niektórych ksiąg ze ST. Tomiki zawierające listy św. Pawła zaopatrzone są na końcu w mapki jego podróży misyjnych. Obecnie (X.2022) opublikowano

: Mt (tomy I.1 i I.2), Mk (t. II), Łk (t. III), J (t. IV), 1Kor (t. VII), 2Kor (t. VIII), Flp (t. XI), Kol, Flm (t. XII), 1-2Tes (t. XIII), 1-2 Tym, Tyt (t. XIV), Jk (t. XVI), Ap (t. XIX). Ze ST ukazała się PnP.

Oznaczenie: PP

33. Przekład prawosławny – jest to tłumaczenie z oryginału greckiego z uwzględnieniem przekładu cerkiewnosłowiańskiego w miejsach rozbieżności z tekstem greckim dokonane przez komisję ds. przekładu Biblii, powołaną przez Święty Sobór Biskupów Cerwki prawosławnej w Polsce. Tekst przekładu ma być wykorzystywany zarówno do użytku liturgicznego, jak i domowej lektury.
Podstawa tekstu: b.d.

Na następnej stronie przedstawiam wspominane już informacje związane z rankingiem tłumaczeń przeprowadzonym dla Katolickiej Agencji Informacyjnej.

32) "Podręczna Encyklopedia Biblijna" – niestety, gdzieś zagubiłem źródło tego cytatu, lecz w PEB-ie znajdziemy bardzo podobne wypowiedzi p. Marii Kossowskiej, zatem świadomie pozostawiam ten cytat.
33) Kiedyś może warto będzie przeanalizować gdzie. Dogłębne studium o przekładach Pisma świętego dokonanych przez ks. Dąbrowskiego przedstawił w swojej książce Andrzej Lang pt. "Pismo Święte w przekładach Eugeniusza Dąbrowskiego (1901-1970)", Akademicka Oficyna Wydawnicza EXIT, 2010.
34) Obecnie wydawnictwo Edycji św. Pawła wydaje nowy komentarz biblijny. Ukazało się już wiele tomów naukowego Nowego Komentarza Biblijnego. Patrz: NKB
35) Biblia poznańska, t. IV ze słów: Od tłumaczy NT str. V; Katolicki Komentarz Biblijny, Redakcja naukowa Raymond E. Brown SS, Joseph A. Fitzmyer SJ Roland E. Murphy Ocarm, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 2001; str. 1705; Słownik wiedzy biblijnej, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 1997; str. 653;
36) Patrz np: W. Tyloch Dzieje Ksiąg Starego Testamentu wymienia różne niedociągnięcia, które nadal nie zostały poprawione.
37) Jednym z zarzutów było np. błędne tłumaczenie zwrotu w Flp 2:6: "nie skorzystał ze sposobności" jako nestoriańsko-ariańskie. Zarzut ten wydaje mi się dziwny, bowiem jeszcze w 1962 r. jako redaktor komentarza KUL-owskiego "Listy więzienne", tom VIII zaaprobował takie tłumaczenie dokonane przez o. A. Jankowskiego, który właśnie tak nowatorsko oddał ten werset. Omówienie broszury ks. Dąbrowskiego patrz artykuł ks. prof. Janusza Frankowskiego pt. "Biblia Tysiąclecia – Jej Wartość i Znaczenie" (Ruch Biblijny i Liturgiczny 23.2-3 [1970]), str. 76-87;
38) Tamże: str 58.
39) "Konfrontacje, Drogi rozwoju współczesnej biblistyki Nowego Testamentu", ks. Eugeniusz Dąbrowski, Księgarnia św. Wojciecha, Poznań – Warszawa – Lublin 1970, str. 74. Właściwie Dąbrowski w tej książce wychwala swój przekład NT. Historię edycji Biblii Tysiąclecia można poznać dzięki rozprawie doktorskiej ks. Rajmunda Pietkiewicza „Biblia Tysiąclecia” w tradycji polskiego edytorstwa biblijnego wydanej przez Papieski Wydział Teologiczny, Wrocław 2004, gdzie Autor wspomina także o konflikcie między ks. prof. Jankowskim i ks. prof. Dąbrowskim.
40) Biblia poznańska op. cit. str. V.
41) Patrz: link i tam dalsze szczegóły.
42) Informacja za Katolickim Komentarzem Biblijnym, op. cit. str. 1706; Patrz także: Słownik wiedzy biblijnej, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", str. 653.
43) Patrz: Katolicki Komentarz Biblijny, op. cit. str. 1706;
44) W zestawieniu posługuję się pierwszym wydaniem, drugie oraz "trzecie" internetowe podaję, gdy odbiega od pierwszego.
45) W erracie wyszczególniono 57 błędów, w tym kilka związanych z brakiem niektórych wersetów. Dużym błędem jest np. Kol 3:17, który zdaje się sugerować bóstwo Jezusa: "(...) czyny niech się dzieją w imię Jezusa, naszego Boga, przez niego także dziękujcie Bogu Ojcu" – wg erraty powinno być: naszego Pana, zamiast: naszego Boga;
46) Wyd. Baker Book House, Grand Rapids 1998.
47) Dalsze uwagi patrz: tematyczna strona internetowa: www.brooklyn.org.pl oraz forum: www.watchtower.org.pl/forum/.
48) Patrz np: "Błędy doktryny świadków Jehowy", Robert H. Countees, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", Warszawa 1998, gdzie pada opinia, że jest to przykład, jak nie należy tłumaczyć NT.
49) Chrześcijańskie Pisma Greckie, Przedmowa, str. 5.
50) Ibidem: "Błędy doktryny...", str. 136 oraz Katolicki Komentarz Biblijny, str. 1706; Patrz też: Słownik wiedzy biblijnej, Oficyna Wydawnicza "Vocatio", str. 654.
51) Dalej spróbuję pokazać w kilku miejscach, czy takie krytyczne opinie są trafne.
52) W opracowaniu niniejszym przytaczam drugie wydanie lub kolejne, zrewidowane w 2018 r. Jeśli zaś znacznie różnią się między sobą, to wszystkie. Różnice między wydaniami z 1994 oraz 1997 patrz artykuł na stronie: „Chrześcijańskie Pisma Greckie? – porównanie wydań”.
53) Często niektórzy komentarze KUL-owskie nazywają Biblią lubelską. Nie do końca jest to słuszne, owszem niektóre księgi np. Ewangelia Mateusza są tekstami prawie identycznymi, ale inne np. Ewangelia Jana już nie.
54) Cytat ze strony Śląskiego Towarzystwa Biblijnego. Tekst z poprawkami z grudnia 2006 – lipca 2007 (oznaczam jako wydanie I), konfrontowane ze stroną: www.apologetyka.com/biblia oraz z wydaniem książkowym.
55) Ze wstępu do ewangelii Mk, pt. Wspólny Marek, str. 4, Warszawa 1993.
56) Tamże, str. 5-6.
57) Patrz: Ewangelia wg św. Jana, wyd. "Słowo i Życie", Warszawa 1997. Podobną, ale o rok wcześniejszą praktykę obserwujemy w NT w przekładzie BT, wydanie V z 1996 r.